بازگشت
اختلال خوردن مرتبط با خواب (Sleep Related Eating Disorder)
خوردن و آشامیدن غیر ارادی در هنگام خواب را اختلال خوردن مرتبط با خواب می نامند . با توجه به اینکه فرد در خواب عمیق است به واقعه آگاهی کامل نداشته و روز بعد هم خاطره کمی دارد یا اصلا چیزی به یاد نمی آورد. این اختلال اغلب با سایر اختلالات خواب همراهی دارد یا به علت مصرف بعضی داروها و کمبود خواب رخ می دهد.
اختلال خوردن مرتبط با خواب يکی از انواع پاراسومنیا (خواب پریشی) است که در خواب بدون حرکات سریع چشم (خواب non REM) و معمولا در نیمه اول خواب اتفاق می افتد. بیدار کردن فرد حین واقعه سخت است و فرد بیدار شده کاملا گیج است.
اختلال خوردن مرتبط با خواب در خانمها بیشتر دیده می شود و زمینه ژنتیکی و سابقه راه رفتن در خواب هم احتمالش را بیشتر می کند. میزان رخداد این اختلال خواب می تواند بسیار کم یا هرشب و حتی چندین بار در طی یک شب باشد.
متاسفانه اختلال خوردن مرتبط با خواب می تواند با خطرات و عوارضی همراه باشد از جمله احتمال سوختگی، بریدگی و آتش سوزی حین آماده سازی غذا، مسمومیت به دنبال مصرف مواد غير خوراکی یا سمی مانند غذاهای خام و یخ زده، شوینده ها، غذای حیوانات و ...، افزایش وزن، عدم کنترل دیابت و چاقی به دنبال مصرف غذاهای پر کالری در شب، خستگی روزانه به علت بهم خوردن خواب شبانه، پوسیدگی دندان‌ها و افسردگی.
علت دقیق اختلال خوردن مرتبط با خواب مشخص نیست. مشکلات جسمی و روحی مثل اضطراب و افسردگی، رژیم غذایی، محرومیت از خواب، برنامه خواب و بیداری نامنظم، مصرف داروهای آرام بخش و خواب آور مثل زولپیدم و ابتلا به سایر اختلالات خواب مانند اختلالات ریتم شبانه روزی، نارکولپسی، سندرم پای بیقرار، حرکات متناوب دوره ای در پاها، آپنه خواب و راه رفتن در خواب زمینه را برای این اختلال مستعد می کنند.
تشخیص اختلال خوردن مرتبط با خواب با گرفتن شرح حال از بیمار و اطرافیان است. هم اتاقی فرد می تواند منبع خوبی برای گزارش باشد. همچنین خود فرد هم بعد از دیدن ظروف کثیف و بهم ریختگی ها و بی اشتهایی صبحگاهی می تواند متوجه وقوع واقعه شبانه شود. در مواردی خصوصا در صورت احتمال وجود سایر اختلالات خواب نیاز به پر کردن برنامه خواب، اکتی گرافی و تست خواب (پلی سومنوگرافی) است.
درمان اختلال خوردن مرتبط با خواب بستگی به علت زمینه ساز آن دارد و شامل قطع داروهای مسبب، درمان سایر اختلالات خواب، درمان مشکلات روانپزشکی مثل اضطراب و افسردگی، رعایت اصول بهداشت خواب خصوصا اجتناب از مصرف سیگار و مشروبات الکلی، پایبندی به ساعات خواب و بیداری منظم و جبران کمبود خواب است.
نکته ای که نباید فراموش شود انجام اقدامات محافظتی مانند قفل کردن در اتاق، قفل کردن در یخچال، قطع گاز،... است. آموزش اطرافیان برای برگرداندن فرد به رختخواب بدون بیدار کردن و اجبار و تجویز داروهای ضد اضطراب و افسردگی تحت نظر پزشک فوق تخصص اختلالات خواب از دیگر روش‌های درمانی اختلال خوردن مرتبط با خواب است.
