آپنه خواب (Sleep Apnea)

منظور از آپنه خواب، توقف تنفس به مدت کوتاه و مکرر در حین خواب است که می تواند به افت اکسیژن خون و بیدار شدنهای مکرر بیانجامد.

دو نوع آپنه خواب وجود دارد. نوع شایعتر آن آپنه انسدادی خواب است و نوع کمتر شایع آن آپنه مرکزی خواب است.

 آپنه انسدادی خواب (Obstructive Sleep Apnea) (OSA) به علت تنگ شدن یا بسته شدن راه هوایی فوقانی حین خواب رخ می دهد. این اتفاق می تواند با خرناس بلند و توقف تنفس برای مدت کوتاه همراهی داشته باشد. عوامل خطر آپنه انسدادی خواب شامل چاقی، جنس مذکر، سن بالای ۵۰ سال، یائسگی، الکل، سیگار، کم کاری تیروئید،... است.

در آپنه مرکزی خواب (Central Sleep Apnea) (CSA) توقف تنفس در حین خواب به علت عدم فرستادن دستورات مناسب از مغز به عضلات ایجاد کننده تنفس رخ می دهد.

عموما منظور از آپنه خواب نوع شایعتر آن یعنی آپنه انسدادی خواب است.

اکثر اوقات بیماران با آپنه خواب از توقف تنفس خود حین خواب آگاه نیستند، اما گاهی با حالت خفگی از خواب بیدار می شوند یا اطرافیان شاهد قطع نفس در ایشان هستند.

علائم آپنه خواب شامل خروپف بلند، خستگی و خواب آلودگی روزانه، خشکی دهان در خواب، سردرد صبحگاهی، بیدار شدن با احساس خفگی، بیدار شدنهای مکرر جهت ادرار کردن، اختلال تمرکز و حافظه، تحریک پذیری و کاهش میل جنسی است. 

مطالعات نشان داده اند که افراد دچار آپنه خواب می توانند مبتلا به فشار خون بالا، چاقی، چربی خون بالا، مشکلات قلبی، سکته مغزی، زوال عقل و دیابت شوند. همچنین حوادث و تصادفها در این افراد بیشتر اتفاق می افتد.

در صورتی که فکر می کنید آپنه خواب دارید باید به پزشک فوق تخصص خواب مراجعه کنید. پزشک ممکن است شما را برای تست خواب یا پلی سومنوگرافی ارجاع دهد. نتیجه این تست مشخص خواهد کرد که آیا مبتلا به آپنه خواب هستید یا خیر و در صورت ابتلا شدت آن چقدر است.

آپنه خواب با اجتناب از خوابیدن به پشت، کاهش وزن، عدم مصرف الکل، سیگار و داروهای خواب آور، انجام تمرینات تقویت کننده عضلات دهان و صورت می تواند بهتر شود.

در اکثر موارد علاوه بر راه حل های بالا فرد باید از روشهای درمانی دیگر هم استفاده کند.

موثرترین درمان آپنه خواب استفاده از وسیله ای است که راه هوایی شما را حین خواب باز نگه می دارد. این وسیله CPAP (continuous positive airway pressure ) نام دارد که توسط ماسکی که روی بینی و دهان فرد قرار می گیرد هوا را با فشار داخل راه هوایی فرستاده و مانع مسدود شدن آن حین خواب می شود. ممکن است این دستگاه و ماسک آن در ابتدا اذیت کننده به نظر برسد ولی اینگونه نیست و در صورت استفاده مناسب زندگی شما را متحول می سازد.

در صورتی که فرد نتواند از CPAP استفاده کند یا در صورت تشخیص پزشک فوق تخصص خواب می توان از روشهای جراحی یا پلاکهای دهانی مخصوص ( oral appliance ) استفاده کرد.

در صورتی که از ۸ مورد خروپف، خستگی یا خواب آلودگی روزانه، قطع نفس در خواب، فشار خون بالا، اضافه وزن ، سن بالای ۵۰ سال، دور گردن قطور و جنس مذکر، سه مورد در مورد شما صدق می کند برای بررسی از نظر ابتلا به آپنه خواب به کلینیک خواب مراجعه کنید.