کابوس شبانه (Nightmare)

کابوس شبانه به رویاهای ترسناک و پریشان کننده ای گفته می شود که در طول خواب با حرکات سریع چشم (خواب REM) و معمولا درنیمه دوم خواب رخ می‌دهد. درحالی که کابوس های شبانه منفرد شایع می‌باشند، کابوس ها می توانند مکرر و ناراحت کننده شوند و روی کیفیت خواب و زندگی افراد اثر گذاشته و به عنوان یک اختلال خواب از دسته پاراسومنیا ها طبقه بندی شوند.

محتوای رویاها با تهدیدهایی برای فرد یا اطرافیان وی همراه است و منجر به احساس ترس، وحشت و اضطراب شدید می شود. به طوری که ضربان قلب، تعداد تنفس و میزان تعریق افزایش یافته و فرد به طور ناگهانی از خواب بیدار می شود و ممکن است دیگر قادر به خوابیدن مجدد نباشد یا به سختی به خواب برود. بعد از بیداری فرد می تواند جزئیات رویای ترسناکش را کاملأ به یاد بیاورد. در موارد شدید بیمار هر شب کابوس ها را تجربه کرده و به علت ترس از رخ دادن رویاها از خوابیدن اجتناب می کند و دچار بی خوابی می شود.

کابوس های شبانه در کودکان، خانم ها و مصرف بعضی از داروها بیشتر دیده می شود .اضطراب و افسردگی هم از عوامل زمینه ساز کابوس های شبانه هستند و حدود ۷۰ درصد افراد با اختلال استرس پس از سانحه کابوس‌ها را تجربه می کنند.

تشخیص کابوس شبانه با پرسش از بیمار و گرفتن شرح حال دقیق در مورد علت زمینه ای آن است. در صورت شک به سایر اختلالات خواب همزمان مانند آپنه خواب که با تشدید کابوس ها همراه است، تست خواب (پلی سومنوگرافی) در خواست می شود.

درمان کابوس شبانه به علت آن بستگی دارد و شامل رفتار درمانی شناختی (CBT)، رعایت بهداشت خواب، داروها نظیر داروهای ضد اضطراب و افسردگی، درمان اختلالات خواب همزمان، درمان با تمرین تصویر سازی (IRT)، انجام مدیتیشن و تکنیک‌های آرامش بخش سازی قبل از خواب می باشد که زیر نظر پزشک فوق تخصص اختلالات خواب انجام می شود.