خستگی و خواب آلودگی بهاری (Spring Fatigue and Sleepiness)

بیدار شدن طبیعت در برخی از افراد با تمایل بیشتری برای خوابیدن همراه است، به نحوی که با شروع فصل بهار، این افراد علیرغم دریافت خواب کافی دچار احساس خستگی، بی حالی، کسلی، کاهش انرژی و انگیزه و خواب آلودگی می شوند.

خستگی و خواب آلودگی بهاری که به عنوان یک پدیده ناشی از تغییر فصل تلقی می شود و جزو دسته بندی بیماریها قرار نمی گیرد شیوع بالایی دارد و طبق برخی مطالعات ۷۵-۵۰٪ افراد دچارش می شوند.

اگرچه علت این وضعیت به خوبی شناسایی نشده است ولی در واقع مرحله تطابق پیدا کردن بدن با تغییرات دمایی و افزایش ساعتهای روشن روز است.

یکی از علل مطرح شده بهم خوردن تعادل هورمونی در بدن است. در طول فصل زمستان هورمون سروتونین که به عنوان هورمون شادمانی شناخته می شود و تولیدش در طی روز انجام می شود مصرف شده و کاهش می یابد و در مقابل به علت طول روز کوتاه در فصل زمستان ملاتونین یا هورمون خواب بیشتری در بدن تولید می شود. با طولانی شدن طول روز در فصل بهار بدن مجددا شروع به تنظیم سطح هورمونها می کند و هورمونهای سروتونین، اندورفین، تستوسترون و استروژن بیشتری در فصل بهار ترشح می شوند. این تغییرات هورمونی فشار زیادی به بدن وارد می کنند و منجر به بروز احساس خستگی می شوند. یکی دیگر از علل بی حالی افت فشار خون به علت گشاد شدن عروق محیطی ثانویه به افزایش دمای محیط است. نحوه تغذیه در فصل زمستان هم می تواند عاملی در کسلی بهاری باشد. افراد در زمستان تمایل به مصرف کالری، چربی و کربوهیدرات بیشتری دارند، در حالی که در دوره تنظیم تعادل هورمونی بدن نیاز به ویتامینها و پروتئین های بیشتری دارد. البته در کنار این عوامل مطرح شده باید علل زمینه ای جسمی مانند آلرژی های فصلی یا اختلال خلق فصلی را هم در نظر داشت.

خوشبختانه این حالت حداکثر چند هفته بیشتر طول نمی کشد. با این حال برای اینکه زودتر به روال عادی برگردید، مهم است که در فصل بهار چیزهایی که در زمستان کم بوده را به بدن برسانید مانند نور خورشید، هوای تازه و غذایی غنی از انواع ویتامینها. پس توصیه می شود تا جایی که می توانید از منزل بیرون بروید و حتما زمانهایی را به فعالیتهای فیزیکی در هوای تازه و نور خورشید اختصاص دهید تا هورمون سروتونین بیشتری تولید شود. توصیه دیگر دوش آب سرد در انتهای دوش آب گرم صبحگاهی است که با تحریک گردش خون منجر افزایش انرژی می شود. مصرف غذاهای تازه و سالم شامل میوه ها و سبزیجات و وعده های غذایی سبک و متناوب در کنار مصرف مایعات فراوان هم بسیار کمک کننده خواهد بود.

در صورتی که شما هم با فرارسیدن فصل بهار دچار خستگی و خواب آلودگی بهاری می شوید، با به کار گیری راهکارهای فوق می توانید زودتر به نشاط و سر حالی همیشگی برسید.